Piece # 84 – Pacoboefjes, motochorros en ander gespuis

Vanuit Nederland wordt me vaak gevraagd hoe onveilig Buenos Aires nou eigenlijk is. Zuid-Amerikaanse steden hebben natuurlijk een reputatie.

Het antwoord hangt af van wie je het vraagt.

Berovingen

Om te beginnen, toeristen maken een behoorlijke kans om beroofd te worden. Maar ook locals worden beroofd, het overkomt de meesten van ons. De jongere generatie (wij dus) is er over het algemeen vrij relaxt onder. C’est la vie. De oudere generatie gelooft dat het met de dag erger wordt. Deze oudjes voelen zich erg kwetsbaar, en ze hebben gelijk: ze zijn een makkelijk doelwit. Aan het begin van iedere maand gaan ze allemaal hun AOW contant opnemen bij de bank. Dan staan er dagenlang flinke rijen wachtende oudjes voor de bankgebouwen. Just pick your target. Dan zijn er nog locals, vaak vrouw, minderjarig, immigrant en horende tot de laagste sociale klasse, die dankzij deze omstandigheden meer gevaar lopen om in de prostitutie, drugshandel, slavernij of mensenhandel te belanden. Deze mensonterende praktijken zijn in Argentinië – helaas – aan de orde van de dag, maar bevinden zich volledig in de illegaliteit en zijn dus minder zichtbaar. Heel erg naar en verontrustend.

Maar voor de meeste porteños en toeristen gaat onveiligheid dus over berovingen. Er zijn allerlei trends op dat gebied. Vooral de televisiezenders maken er een sport van deze te signaleren en uitgebreid te rapporteren, vergezeld van dramatisch aanzwellende muziek alsof het een politieserie betreft. Heel journalistiek verantwoord. Ik noem er een paar.

Trends

De motochorros (lunfardo voor motordieven) vormen de grootste trend: twee dieven (chorros), samen op een motor, stoppen naast het slachtoffer dat nietsvermoedend op straat loopt, één van de twee berooft het slachtoffer, springt met de buit weer op de motor en ze gaan ervandoor.

Andere trends die zijn gesignaleerd: van geparkeerde auto’s de waardevolle onderdelen verwijderen, zoals de wielen of de bumper. Veel balkons zijn afgeschermd met antirobo spijlen of hekwerk (waardoor het lijkt alsof je in een vogelkooi woont, heel prettig). Dieven komen daarom vaak gewoon via de ingang het flatgebouw binnen, onder valse voorwendselen. Verkleed als ongediertebestrijders bijvoorbeeld. Eenmaal binnen proberen ze in te breken bij één of meer appartementen. In mijn gebouw is de afgelopen drie jaar één poging gedaan, maar het enige waar dieven in geslaagd zijn is de in brons gegoten plaat met deurbellen te stelen. Wat op zich ook weer een trend is.

Ondanks de toename in het aantal criminele overvallen, is er voor ons toch een geruststelling, namelijk het profiel van de dieven.

Boefjes

De meeste overvallen worden gepleegd door boefjes uit de sloppenwijken van nog geen 20 jaar. Verslaafd aan paco of alcohol, is stelen een dagelijkse noodzaak voor ze. Paco is een mix van cocaïne productieafval met andere chemicaliën die bij dagelijks gebruik hersenschade kan veroorzaken. De televisiekanalen schotelen ons maar al te graag straatrapportages voor waarin ze deze jonge verslaafden aan het woord laten. Dan begrijp je direct dat die hersenschade geen mythe is.

Ze beroven daarom op de meest simpele manier, die nog werkt ook: ze vragen het slachtoffer om geld en melden daarbij dat ze een wapen onder hun sweater hebben. Het slachtoffer riskeert zijn leven niet voor een paar tientjes en geeft het geld af. Of er echt een wapen is? Het boefje is al weg voor we het weten. Ik heb laatst gehoord over een overvaller die zich zo schuldig voelde jegens zijn slachtoffer dat hij zijn excuses aanbood tijdens de beroving. Hij moet toch ook eten, weet je?

Dit roept grote verbijstering op bij onze vrienden en kennissen die zijn opgegroeid in Bogotá, Colombia. Colombiaanse overvallers gebruiken geweld, zijn gewapend en opereren nooit alleen. De inwoners hebben dus ietsje meer te vrezen dan wij.

En de politie, kunnen we daar op rekenen? Niet helemaal. Een vriendin werd vorig jaar op het politiebureau, toen ze aangifte kwam doen van diefstal in haar winkel, letterlijk uitgelachen door de dienstdoende officiers. Er zijn nieuwe politiediensten bijgekomen waardoor er aanzienlijk meer blauw (en beige, en fluoriserend gele hesjes) op straat is.  Maar als je het mij vraagt, is bij criminaliteit de televisie nog altijd je beste vriend.